Fotki:

Pontiac Firebird Trans Am
Autor: Zdzisław Podbielski <>
Źródło: Młody Technik 2/1977 <http://www.mt.com.pl>

Wśród różnych samochodów produkowanych przez amerykańską firmę Pontiac są
modele o nazwach Le Mans, Catalina Safari i Grand Prix. Nazwy te ściśle
wiążą się ze sportem samochodowym. Ale rzeczywiście sportowy wygląd
nadwozia mają jednak nie te właśnie samochody, lecz modele o ładnej,
chociaż trochę pretensjonalnej nazwie „Firebird", czyli „Ognisty Ptak".
„Ogniste Ptaki" występują w kilku odmianach: Esprit, Formuła i Trans Am. Ta
ostatnia odmiana ma nie tylko najbardziej sportowe nadwozie, ale i
najlepsze osiągi dynamiczne.
Nadwozie odmiany Trans Am jest długie i niskie. Przednia jego część,
kryjąca silnik, zajmuje prawie połowę długości pojazdu. Część środkowa,
pasażerska, jest krótka i powiązana jest z pokrywą bagażnika przez silnie
pochyloną tylną szybę. Z tyłu nadwozie ma statecznik poziomy, który tworzy
integralną część z pokrywą bagażnika. Statecznik ten m. in. powoduje
dociążenie kół tylnych przy dużych prędkościach jazdy.
Prędkość maksymalna samochodu Firebird Trans Am zależna jest od
zastosowania silnika i wynosi od 180 do 190 km/h. Nie są to aż tak wysokie
prędkości maksymalne, aby stosować stateczniki dociążające os tylną, które
np. ze zrozumiałych względów stosowane są w Porsche Turbo, rozwijającym
prędkość maksymalną około 250 km/h. W Firebirdzie statecznik stanowi raczej
akcent ozdobny, podkreślający sportową sylwetkę samochodu. Zresztą
statecznik ma wyłącznie odmiana Trans Am.
Pozostańmy jeszcze przez chwilę przy tylnej części nadwozia. Jak to widać
na zdjęciu, duże rozmiary mają lampy tylne o poziomym układzie świateł
pozycyjnych, kierunkowskazów i hamowania-stop, co powoduje, że widać je
dobrze z dużej odległości.
Ani z tyłu, ani z przodu Firebird Trans Am nie ma tradycyjnego znaku
Pontiaca - głowy Indianina. Wytwórnia należy bowiem obecnie do największego
koncernu samochodowego świata - General Motors Corporation i produkowane w
niej samochody są opatrywane znakiem GM. W tym miejscu warto wspomnieć, że
firma „Pontiac Buggy Company" założona została w 1907 roku i budowała
jednokonne bryczki. Pierwszy samochód o nazwie „Pontiac" ukazał się dopiero
w 1926 r., przedtem wytwarzano samochody pod nazwą „Oakland". Nazwa
samochodów „Pontiac" pochodzi od nazwy miejscowości, w której znajduje się
wytwórnia, a nazwa miejscowości, stanowiącej obecnie przedmieście
„samochodowego miasta Detroit", wywodzi się z kolei od nazwiska słynnego
wodza Indian, Pontiaca, który był przywódcą powstania przeciw Anglikom w
latach 1763-1766.
Samochód Firebird Trans Am odpowiada wszystkim przepisom bezpiecznej
konstrukcji, jakie obowiązują w Stanach Zjednoczonych. Nadwozie ma więc
stopniowaną sztywność - w razie wypadku tył i przód przejmują uderzenie,
amortyzują je, kolumna kierownicy jest łamana. Wewnątrz przestrzeń
pasażerska ma miękkie wykładziny, zamontowane są 3-punktowe automatyczne
pasy bezpieczeństwa przy przednich siedzeniach i 2-punktowe, również
automatyczne, pasy przy siedzeniu tylnym Dla ułatwienia sterowania pojazdem
stosowane są układy wspomagające hamulce i kierownicę, no i jak na
amerykański woź przystało - automatyczne skrzynki biegów.
Kierowca i pasażerowie siedzą w Firebirdzie bardzo nisko. Środkiem
przestrzeni pasażerskiej biegnie tunel wału napędowego, który jest wyższy
od poduszek siedzeń przednich i tylnego Przednie indywidualne fotele
dostosowane są kształtem do ciała człowieka i mają wysokie oparcia z
zagłówkami. Również tylne siedzenie |est ukształtowane dla wygody jadących.
Z tyłu mogą jednak jechać tylko dwie osoby, gdyż w środku siedzenia
biegnie, wspomniany już, wysoki tunel wału napędowego, zależnie od
ustawienia fotela przedniego, odległość od oparcia fotela do poduszki
siedzenia tylnego wynosi od 15 do 30 cm. Nie jest to zbyt wiele jak na duży
amerykański wóz, ale trzeba pamiętać, że Firebird ma nadwozie typu coupe.
Pozycja kierowcy jest bardzo wygodna, ale obserwacja drogi do przodu i do
tyłu jest utrudniona. Siedzi się nisko, kierowca ma przed sobą długą maskę
silnika - trzeba przyzwyczaić się do tej długości, aby np. precyzyjnie
zaparkować samochód. Szyba tylna jest silnie pochylona, grube są tylne
słupki dachu, mamy więc utrudnioną obserwację drogi przez wewnętrzne
lusterko wsteczne. Uwzględniając te trudności, wytwórnia wyposaża seryjnie
samochód w dwa zewnętrzne lusterka wsteczne, z lewej i prawej strony
pojazdu.
Bardzo przejrzyście rozwiązana jest deska rozdzielcza samochodu, nie ma tu
wymyślnych kształtów i ozdób. Wskaźniki ką kołowe, dwa o większej średnicy
(to prędkościomierz i obrotomierze), umieszczone są po obu stronach osi
kolumny kierownicy.
Własności dynamiczne Firebirda zależne są od zastosowanego silnika. Może to
być silnik 6,6-litrowy lub 7,5 litrowy. Obie jednostki napędowe mają
widlasty układ cylindrów, rozchylonych względem siebie o kąt 90", pomiędzy
którymi umieszczony jest centralnie wałek rozrządu zaworów. Wał korbowy
osadzony jest w bloku w pięciu podporach. Nowsze silniki Firebirda, zarówno
6,6-litrowy, jak i 7,5-litrowy mają niższy stopień sprężania niż dawne.
Jeśli w 1971 r. stosowany w samochodzie Firebird F400 silnik 6,6-litrowy
miał stopień sprężania 10,25:1, to w 1974 r., ten sam silnik w Firebirdzie
Trans Am miał już stopień sprężania 8:1. W obecnych silnikach stopnie
sprężania są jeszcze niższe. Z obniżeniem stopnia sprężania wiązało się
zmniejszenie mocy silników, ale można było wtedy stosować paliwo o niższej
liczbie oktanowej, no i uzyskiwano mniejszą toksyczność spalin wydzielanych
do atmosfery. Tak więc namalowany na masce silnika „ognisty ptak" obniżał
swój lot w zakresie mocy i prędkości. Obecnie Firebird Trans Am, wyposażony
w silnik 6,6-litrowy, rozpędza się ze startu zatrzymanego do prędkości 60
mil/h (ok. 96 km/ h) w ciągu 9,8 s, a w 1971 r. prędkość tę uzyskiwał F400
już w ciągu 6,5 s. Nie popełniliśmy błędu podając w tabeli niższą prędkość
maksymalną dla wozu z 7,5-litrowym silnikiem. Samochód ten ma bowiem
„większe", a więc „wolniejsze" przełożenie przekładni głównej.
Zdzisław Podbielski

Dane techniczne samochodu Pontiac Firebird Trans Am (w nawiasach dane
odmiany z silnikiem 7,5-litra)
-  Nadwozie samonośne, lecz ze wzmocnieniem krótkimi podłużnicami w
przedniej partii wozu, metalowe, 2-drzwiowe coupe, 4-miejscowe.
-  Silnik 4-suw., 8-cylindrowy, widlasty, chłodzony płynem, umieszczony z
przodu, napędza koła tylne.
-  Średnica cyl. x skok tłoka/pój, skokowa - 104,68 x 95,25 mm/6558 cm3
(105,47 x 106,93 mm/7473 cm3).
-  Moc maks. 188 KM - DIN przy 3600 obr/min. (203 KM-DIN przy 3500
obr/min.)
-  Stopień sprężania 7,6:1.
- Skrzynka przekładniowa 4-biegowa synchronizowana lub automatyczna typu
Turbo Hydro-Matic.
- Zawieszenie przednie: wahacze trójkątne, sprężyny śrubowe, amortyzatory
teleskopowe, stabilizator,
-  Zawieszenie tylne: oś sztywna, wzdłużne resory piórowe, amortyzatory
teleskopowe.
hamulce hydrauliczne dwuobwodowe ze wspomaganiem, przednie tarczowe, tylne
bębnowe, hamulec postojowy sterowany pedałem (nożnym) działa na koła tylne.
-  Ogumienie o wymiarach GR 70-15.
-  Długość/szer./wys. pojazdu - 500/185,5/125 cm. Rozstaw osi - 274,5 cm.
- Masa własna pojazdu - 1700 kg (1711  kg) plus 34-43 kg urządzenie
klimatyzacyjne
- Prędkość maksymalna - 190 km/h (180 km/h)
- Zużycie paliwa - ok. 17 1/100 km przy V = 120 km/h.