Fotki:

Lancia Delta
Autor: Zdzisław Podbielski <>
Źródło: Młody Technik 7/1983 <http://www.mt.com.pl>

Pojawienie się Lancii Delty zainteresowało nie tylko miłośników motoryzacji
w zachodniej Europie, gdzie w 1979 roku odbyła się „premiera" tego
samochodu. Duże zainteresowanie wzbudził też ten samochód w Polsce.
Sylwetka Delty przypominała sylwetkę rok wcześniej demonstrowanego
publicznie naszego Poloneza. Pojawiły się głosy, że Włosi opracowali sobie
lepszy l ładniejszy samochód, a nam przekazali gorszy projekt. Można tu
przywołać stare powiedzenie, że w każdej plotce jest część prawdy. Prawda
była taka, że sylwetkę Delty i naszego Poloneza opracował ten sam stylista
nadwoziowy - Giorgio Giugiaro, stąd wynikło duże podobieństwo obu pojazdów.
Podejrzenie wynikało również z tego, że firma Lancia należy do wielkiego
włoskiego koncernu samochodowego FIAT, a FIAT pomagał nam w przygotowywaniu
nowego pojazdu. Z programu produkcyjnego FIAT-a można wnioskować, że
przygotowywano pod koniec lat siedemdziesiątych nowe nadwozia dla wozów
tego koncernu: jedno z opracowań sprzedano Polsce, nieco mniejsze ukazało
się jako Lancia Delta. Premiera Delty odbyła się na dziesięciolecie
podporządkowania firmy Lancia FIATowi, Od 1969 roku do wozów Lancia zaczęto
stosować niektóre elementy wytwarzane przez FIAT-a, a z czasem całe zespoły
jak np. zawieszenie oraz silnik. Zanim w programie produkcyjnym Lancii
pojawiła się Delta, firma produkowała wozy wyższej klasy -Beta i Gamma.
Brakowało jednak samochodu średniej klasy, która w Europie była
reprezentowana aż w 50% produkcji samochodów innych firm. Lancia Delta
wypełniła tę lukę, weszła do klasy wozów nie przekraczających czterech
metrów długości. Miała wszystkie cechy nowoczesnego samochodu; wśród nich
najważniejsza była duża przestrzeń użytkowa (w stosunku do wymiarów
zewnętrznych), uzyskana przez zastosowanie przedniego układu napędowego
umieszczonego poprzecznie, a więc zajmującego mało miejsca w bryle pojazdu.
Samochody średniej klasy spełniają ważną rolę na rynkach zmotoryzowanych
krajów. Ci ludzie, których na to stać kupują samochody o wyższym komforcie
jazdy, a na krótki wyjazd w granicach miasta mają drugi, małolitrażowy
samochód. Kupujący samochody średniej klasy mają większe wymagania, nie
stać ich na dwa samochody różnej klasy, dlatego ten „średniak" ma służyć i
do jazdy miejskiej i na wyjazdy urlopowe. Musi zapewniać dostatecznie
wysoki komfort jazdy, mieć dobrą dynamikę, funkcjonalne nadwozie z miejscem
na bagaż, a przy tym powinien być to samochód ekonomiczny. Aby wyprodukować
taki samochód trzeba ponieść znaczne nakłady finansowe. Dlatego firmy
rozwiązują problem w dwojaki sposób: decydują się na wielkoseryjną
produkcję celem zmniejszenia kosztów wytwarzania, które są większe przy
mniejszej ilości produkowanych pojazdów tego samego typu, lub wykorzystują
elementy z innych pojazdów. W przypadku Lancii sytuacja była łatwiejsza.
Firma należała do FIAT-a, a ten wytwarzał w dużych ilościach pojazdy
średniej klasy, przede wszystkim model Ritmo. Z tego właśnie samochodu
pochodzi silnik Delty, ułożony poprzecznie przed przednią osią. Obie
odmiany silników - 1300 i 1500 cm3. mają o 7 kW (10 KM) większą moc niż
Ritmo. Wzrost mocy uzyskano przez wprowadzenie dwugardzielowego gaźnika
typu Weber, poprawienie układu ssącego i wydechowego, a w większym silniku
wprowadzono tranzystorowy, bezstykowy zapłon. Po lewej stronie silnika
znajduje się 5-biegowa skrzynia przekładniowa stanowiąca wyposażenie
standardowe samochodu. Do samochodu z silnikiem o pojemności skokowej 1300
cm3 przewidziana jest również 4-biegowa skrzynia. Umieszczenie skrzyni
biegów obok silnika jest znacznie korzystniejszym rozwiązaniem niż
umieszczenie jej za silnikiem, jak np. w samochodach angielskich Mini lub
we francuskich Peugeotach przednionapędowych. Poza tym silniki wozów Mini i
Peugeot mają wspólną obudowę ze skrzynią biegów i wspólne smarowanie i aby
naprawić skrzynię biegów trzeba wyjmować razem z nią również silnik. W
Delcie i Ritmo można wymontować tylko skrzynię, bez silnika. Oprócz układu
napędowego inne elementy podwozia są własnymi konstrukcjami firmy Lancia.
Układ zawieszeń przednich i tylnych kół pochodzi z większych modeli Lancia
Beta i Gamma. Są to zawieszenia zapewniające duży komfort jazdy -
maksymalny skok zawieszenia kół przednich wynosi 170 mm, kół tylnych 220
mm. Przy tym w zawieszeniach kół przednich i tylnych są stabilizatory.
Jeśli jeszcze weźmiemy pod uwagę duży rozstaw kół obu osi wynoszący 1400 mm
(dla porównania - rozstaw kół w Polonezie wynosi: przednich 1314 mm,
tylnych - 1292 mm) to łatwo możemy przekonać się, że Delta jest samochodem
stabilnym w czasie jazdy.
Układ hamulcowy ma dwa obwody działające na krzyż: przednie lewe koło
połączone jest z tylnym prawym, drugi obwód na dwa pozostałe koła. Pompa
hamulcowa wraz z serwem wspomagającym jest umieszczona w bezpiecznym
miejscu za silnikiem, bliżej ściany oddzielającej komorę silnikową od
pomieszczenia osobowego Zarzuca się konstruktorom, że nasz Polonez ma dużą
masę własną -1140 kg - mniejsza od niego Delta ma również dużą masę własną
- 975 kg. Dynamika włoskiego pojazdu z silnikiem 1500 jest znacznie lepsza
niż polskiego Poloneza. Czas rozpędzania od 0 do 100 km/h Delty wynosi
12,5 s. (Poloneza o ponad 5 s. dłużej). Wnętrze samochodu jest wygodne, a
tylne siedzenie - dzielone (można oddzielnie składać lewą lub prawą jego
część). Dopiero po złożeniu tylnego siedzenia uzyskuje się dużą przestrzeń
bagażową- 1000dm3 ,stały bagażnik jest bowiem mały, ma objętość tylko 260
dm' Bagaż łatwo wkłada się po uniesieniu tylnych drzwi. Pomiędzy fotelami
przednimi w obudowie stanowiącej rodzaj konsoli znajduje się dźwignia
zmiany biegów. Konsola nie dotyka swoimi krawędziami do przedniej ściany
pomieszczenia pasażerskiego. Rozwiązanie
tablicy rozdzielczej jest również oryginalne - dwa prostokąty ustawione
prostopadle do siebie stanowią: jeden obudowę wskaźników, a drugi (pionowy)
obudowę urządzenia regulującego wlot powietrza do nadwozia.
Lancia Delta dzięki swojej konstrukcji , a zwłaszcza tych elementów, które
wpływają na komfort jazdy, stała się czołowym pojazdem wśród wozów średniej
klasy. W dorocznym międzynarodowym konkursie została wybrana samochodem
1979 roku i tytuł ten nosiła przez cały 1980 rok.
Zdzisław Podbielski

Dane techniczne samochodu Lancia Delta 1300 (1500)
-  Nadwozie - samonośne 5-drzwiowe, 5-miejscowe
-  Silnik - 4-suw.. 4-cyl. rzędowy, chłodzony cieczą, umieszczony
poprzecznie z przodu, napędza koła przednie
-  Średnica cyl. x skok tłoka/poj. skokowa - 86,4 x 55,5 mm/1301 cms (86,4
x63,9mm/1498cm3)
-  Moc maks.- 55kW = 75KM-DIN przy 5800obr./min. (63kW = 85KM-DIN przy 5800
obr./min.)
-  Stopień sprężania - 9,1:1
-  Skrzynia przekładniowa - mechaniczna, 5-biegowa, calk. synchronizowana
-  Zawieszenie przednie--wahacze trójkątne poprzeczne, kolumny teleskopowe
Mc Phersona. stabilizator
-  Zawieszenie tylne - dla każdego koła- dwa cienkie, długie równolegle do
siebie ramiona spełniające rolę wahaczy poprzecznych, jedno ramię wzdłużne,
kolumny Mc Phersona, stabilizator 
-  Hamulce - dwuobwodowe ze wspomaganiem i regulatorem siły hamowania kół
tylnych, przednie tarczowe, tylne bębnowe, hamulec ręczny mechaniczny na
koła tylne
-  Ogumienie - o wymiarach 165/70 SR13 Długość/szer./wys. pojazdu -
3895/1620/1380 mm
-  Rozstaw osi - 2475 mm
-  Masa własna pojazdu - 970 kg (975 kg)
-  Prędkość maksymalna -155 km/h (160 km/h)
-  Zużycie paliwa przy V=90 km/h - 6,4 l/100 km (6,71/100 km)