Fotki:

ARO-244
Autor: Zdzisław Podbielski <>
Źródło: Młody Technik 6/1980 <http://www.mt.com.pl>

Przemysł motoryzacyjny Rumunii znacznie rozwinął się w ostatnich latach.
Zakupiono tam wiele zagranicznych licencji na produkcję wozów ciężarowych i
osobowych, wśród których przede wszystkim należy wymienić dobrze znany w
Polsce samochód osobowy Dacia 1300. Inny interesujący rumuński pojazd
osobowy - to ARO-244, przystosowany do trudnych warunków drogowych.
Do grupy wozów osobowo-terenowych należą też pojazdy, przedstawiane już w
dziale „Poznajemy samochody": radziecki UAZ-469, włoski Fiat Campagnola i
brytyjski Land Rover-109.
Samochody osobowo-terenowe przydają się w leśnictwie, rolnictwie, w
badaniach geologicznych, do jazdy w terenach górskich, używa się ich w
pożarnictwie, a także w wojsku.
Rumuńskie samochody osobowo-terenowe spotykamy również na naszych drogach.
Od 1969 roku sprowadzane były z Rumunii wozy Muscel M-461, bardzo podobne
do radzieckich samochodów GAZ 69. Podobieństwo to było tak duże, że włoskie
wydawnictwa fachowe wymieniają Muscela M-461 jako „rumuńską wersję
radzieckiego GAZa-69". Rumuni jednak wolą o podobieństwie tych dwóch
pojazdów nie wspominać, dla nich M-461 miał tylko optymalne nadwozie
samochodu osobowo-terenowego. Zresztą rozważania na ten temat należą już do
przeszłości, gdyż w 1972 roku zaprezentowano oficjalnie na Jesiennych
Targach Lipskich, a nieco później, w listopadzie, w turyńskim salonie
samochodowym, nowy samochód. Był nim ARO 240, który budowany jest do
dzisiaj w fabryce o nazwie Uzina Mecanica Muscel, czyli Zakłady Mechaniczne
Muscel, mieszczącej się w górzystej miejscowości Cinpuluny, położonej na
północ od Bukaresztu. Skrót ARO wywodzi się prawdopodobnie ze słów
Auto-Romania.
ARO-240 nie jest już podobny do radzieckiego UAZa-469, którego produkcja
ruszyła w tym samym 1972 roku. Zapoczątkował on serię samochodów ARO,
różniących się od siebie nadwoziami. Obecnie wytwarza się S wersji wozów
ARO.
-  ARO-240 dwudrzwiowy, przykryty brezentową opończą, ma 2 indywidualne
fotele przednie, a w tylnej części dwie wzdłużne ławeczki do przewozu 6
osób. Po złożeniu ławeczek powierzchnia ładunkowa wynosi 2,1 m .
-  ARO-241   ma   dach  brezentowy, czworo drzwi, pięć miejsc, przy czym
tylną 3-osobową kanapę można składać, żeby uzyskać pomieszczenie bagażowe.
-  ARO-242 jest samochodem skrzyniowym pick-up z metalową dwumiejscową
kabiną oddzieloną od skrzyni ładunkowej przykrytej brezentem.
-  ARO-243, tak jak ARO-240 ma dwa fotele przednie i dwie ławeczki
wzdłużne, lecz znajdują się one w całkowicie metalowym przeszklonym
nadwoziu.
-  ARO-244 ma nadwozie typowe dla samochodu osobowego, czworo drzwi
bocznych, dwa rzędy siedzeń dla 5 osób. Oparcia przednich foteli można
rozkładać poziomo, a tylna kanapa może być złożona, zwiększa się wtedy
pomieszczenie bagażowe. Oparcie tylnej kanapy przechylone do tyłu tworzy z
rozłożonymi oparciami foteli przednich miejsce do spania dla dwóch osób
(patrz rysunek). Dach nadwozia jest metalowy. Dla ułatwienia wkładania
baga[-żu zastosowano dwu-]częściowe drzwi - dolna ich część jak burta
opuszczana jest do dołu, a górna część z dużym oknem podnoszona jest do
pozycji poziomej.
Rumuńskie ARO-244, jak i pozostałe wersje nadwoziowe, to konstrukcje o
płaskich blachach nadwozia, płaskich szybach bocznych i lekko wygiętej
szybie przedniej. Wozy te są typowymi pojazdami roboczymi o mocnych, ale
prostych rozwiązaniach konstrukcyjnych.
Wewnątrz nadwozia nie spotykamy takiego wyposażenia, jakie jest np. w
radzieckiej „Niwie", ale jest ono wystarczające dla wozu tego typu.
Prowadzi się ten pojazd dobrze, dobra jest widoczność z miejsca kierowcy,
łatwe sterowanie dźwignią zmiany biegów, gdyż wszystkie 4 przekładnie do
jazdy w przód są synchronizowane. Pedały sprzęgła i hamulca mają szerokie
stopki (podobnie jak w naszej starej Warszawie) i są blisko siebie
ustawione, co może spowodować naciśnięcie obu pedałów jednocześnie, i to
jest wadą.
ARO-244 jest stale unowocześniany, co widać w wystroju wnętrza nadwozia.
Zastosowano wykładzinę poziomej belki pod szybą przednią wraz z daszkową
osłoną wskaźników wykonaną i czarnego tworzywa będącego imitacją skóry,
takiego jakie stosowane jest do samochodu Dacia 1300. Bardzo wygodne są
fotele przednie. Można je regulować, są dobrze ukształtowane. Nic dziwnego,
pochodzą bowiem z osobowego, wygodnego samochodu Dacia 1300.
Oprócz foteli ARO-244 ma jeszcze jeden element podnoszący komfort jazdy,
zasługujący na uwagę. W tym osobowo-terenowym samochodzie zastosowano
przednie niezależne zawieszenie kół jezdnych. Składa się ono z podwójnych
wahaczy poprzecznych nierównej długości. Do górnych wahaczy zamocowane są
sprężyny śrubowe i amortyzatory teleskopowe w taki sposób, że pomiędzy
dolnym a górnym wahaczem swobodnie pracują półosie napędowe.
Samochód budowany jest w układzie 4x2 i 4x4, czyli z dwoma lub czterema
kołami napędowymi.
Własności terenowe ARO-244 są doskonałe. Samochód ma duże, 16-ca Iowę koła
o dobrej rzeźbie bieżnika, wysoko umieszczone podwozie, a więc duży
prześwit poprzeczny, wynoszący przy samochodzie obciążonym 220 mm, a w
stanie nieobciążonym aż 261 mm. Ponadto krótkie są zwisy, czyli odległości
od osi kół przednich i tylnych do najdalej z przodu i z tyłu wysuniętych
elementów nadwozia. Wymiary te wynoszą: z przodu 698 mm i z tyłu 985 mm
(wersja ARO-244). Umożliwia to pojazdowi rumuńskiemu pokonywanie znacznych
nierówności drogi. ARO może wspinać się na wzniesienia o pochyłości 35°.
Jeszcze jedną właściwość terenową wskazać należy. Samochód ARO może
pokonywać przeszkody wodne o głębokości do 60 cm.
Te świetne własności terenowe okupione są zwiększonym zużyciem paliwa,
które w terenie przekracza nawet 20 dm3 /100 km (zależnie od drogi).
Po zakończeniu jazd terenowych i wyjeździe na drogę gładką napęd kół
przednich możemy odłączyć dźwignią umieszczoną w kabinie kierowcy.
Zmniejszy się wówczas znacznie zużycie paliwa, ale głównie wskutek
zmniejszonych oporów ruchu pojazdu po dobrej nawierzchni. Pomimo odłączenia
przedniego napędu sytuacja niewiele się poprawi, ponieważ toczące się po
nawierzchni przednie koła napędzają wtedy te elementy, od których odbierały
w terenie napęd. Kręcą się m. in. przekładnia główna, wał napędowy i
odpowiednie koła zębate w skrzynce rozdzielczej. Obracające się elementy
niepotrzebnie pochłaniają energię, tym bardziej że przekładnie pracują w
kąpielach olejowych, a tym samym opory mechaniczne są duże. Na pokonanie
tych oporów potrzebne są dodatkowe ilości paliwa zużywanego przez silnik.
Aby zmniejszyć zużycie paliwa, za dopłatą można otrzymać w ARO piasty
wolnobiegowe montowane w kołach jezdnych. Piasty takie działają na zasadzie
„wolnego koła" i powodują odłączanie kół jezdnych od elementów układu
przeniesienia napędu. Piasty wolnobiegowe poznajemy po małych, wystających
na zewnątrz elementach w osi kół przednich. Chcąc odłączyć koła jezdne od
mechanizmów napędowych, kierowca musi wyjść z samochodu i przekręcić
wystające pokrętła w osi kół przednich. Uwolnienie przednich kół od
obracających się mechanizmów napędowych przyczynia się w sposób zdecydowany
do obniżenia zużycia paliwa.
Źródłem napędu samochodów ARO są silniki benzynowe typu L-25, pochylone na
lewą stronę, zasilane dwugardzielowym gaźnikiem typu Weber.
Do osprzętu elektrycznego należy prądnica prądu przemiennego (alternator) o
mocy 500 W.
Rozrząd silnika jest górnozaworowy, wałek rozrządu umieszczony w bloku
silnika steruje zaworami za pomocą długich lasek popychaczy i dźwigienek
zaworowych.
Fabryka oferuje również silnik wysokoprężny o mocy 65 KM (47,8 kW) o
pojemności skokowej 3,12 dm .
Samochody ARO znane są już w ok. 50 krajach. Eksporterzy rumuńscy
prezentują swoje pojazdy na międzynarodowych wystawach i targach, wozy te
biorą udział w rajdach terenowych i odnoszą sukcesy. Kilka lat temu w
Wielkiej Brytanii wygrały w ciężkiej imprezie terenowej pokonując takie
renomowane wozy jak angielski Land,Rover i amerykański Jeep. Zabiegi o
pozyskanie rynku zbytu dla ARO dopingują konstruktorów do systematycznego
ulepszania pojazdów, i trzeba przyznać, że wozy ARO są coraz lepsze.
Zdzisław Podbielski

Dane techniczne samochodu ARO-244
Nadwozie mocowane do ramy nośnej, 5-drzwiowe, 5-miejscowe. Silnik 4-suw.,
4-cyl. rzędowy, chłodzony cieczą, umieszczony z przodu pojazdu, napędza
koła tylne i przednie.
średnica cyl, x skok tłoka/pój, skokowa - 97x84,4 mm/2495 cm3. Moc maks. -
61 kW(83 KM-DIN) przy 4200 obr./min. Stopień sprężania 8:1.
Skrzynka przekładniowa 4-biegowa, całk. synchronizowana + przekładnia
redukcyjna.
Zawieszenie przednie: niezależne, podwójne wahacze poprzeczne, sprężyny
śrubowe, amortyzatory teleskopowe.
Zawieszenie tylne: oś sztywna zawieszona na dwóch wzdłużnych resorach
piórowych, amortyzatory teleskopowe.
Hamulce dwuobwodowe bębnowe na 4 koła.
Hamulec ręczny, mechaniczny na koła tylne.
Ogumienie o wymiarach 6,50-16.
Długość/szer./wys. pojazdu - 403,5/177,5/187,8 cm.
Rozstaw osi - 235 cm.
Masa własna pojazdu -1660 kg.
Prędkość maksymalna - 110 do 115 km/h.
Zużycie paliwa 12 do 20 dm3/100 km.