Fotki:

Fiat Ritmo
Autor: Zdzisław Podbielski
Źródło: Młody Technik 12/1980 <http://www.mt.com.pl>

Z rozpoczęciem produkcji samochodu Fiat Ritmo największy włoski koncern
samochodowy Fiat wprowadził równocześnie nowy system oznaczania pojazdów
osobowych. Nowy Fiat, który po raz pierwszy pokazany został w turyńskim
salonie samochodowym w 1978 roku, nosił jasne dla wszystkich oznaczenie.
Nazwa Ritmo ma symbolizować dynamikę współczesnej epoki i została wybrana
spośród 400 różnych propozycji, a oznaczenia cyfrowe samochodu Fiat Ritmo
wiążą, się z mocą zastosowanego silnika. Dla uzupełnienia należy jeszcze
wyjaśnić, że stosowane są także oznaczenia literowe: L i CL, które dotyczą
wyposażenia, głównie nadwozia samochodu. L = Lusso, a CL = Confort Lusso.
Nowości u Fiata dotyczą przede wszystkim budowy nadwozia. Ritmo jest
pierwszym fiatowskim samochodem popularnym o tak oryginalnym wyglądzie
nadwozia. Patrząc na ten samochód możemy raczej "posądzać" go o francuskie,
a nie włoskie, pochodzenie. Dotychczas bowiem konstruktorzy francuscy
słynęli ze śmiałych, nawet kontrowersyjnych rozwiązań nadwozi samochodów.
Ritmo przypomina nieco nadwozie samochodu Renault 14. Każdy przyzna, że
jest ono oryginalnie opracowane, inaczej niż nadwozia dotychczas
wytwarzanych Fiatów. Charakterystycznymi cechami nadwozia Ritmo są: stromo,
klinowo opadający przód oraz wykonane z tworzywa sztucznego zderzaki, i
przedni, i tylny. Trudno mówić, że są to tylko zderzaki, gdyż jednolity
element przedni tworzy jednocześnie zderzak, spoiler pod zderzakiem, wlot
powietrza do chłodnicy, obudowę reflektorów, gniazda kierunkowskazów oraz
osłonę naroży błotników. Podobną rolę spełnia tylny element plastykowy,
obejmujący w jedną całość ze zderzakiem także zespolone lampy tylne,
tablicę rejestracyjną i naroża aż do wnęk kół jezdnych. Oryginalny kształt
mają okrągłe klamki we drzwiach, a także tarcze kół jezdnych. Zupełnie
zrezygnowano z ozdób chromowanych, które zastąpiono matową czernią. Czarne
są klamki drzwiowe, obrys szyb, boczne słupki międzyokienne, ramiona
wycieraczek do szyb i korek wlewu paliwa.
Nadwozie zostało przebadane w tunelu aerodynamicznym. Dlatego właśnie nisko
opada maska silnika, a linia dachu wznosi się w tylnej części nadwozia.
Uzyskany współczynnik oporu powietrza Cx=0,38 można uznać, jak na
konstrukcję Fiata, jako bardzo niski, dobry, jeśli porównamy go z wynikami
0,40 dla Fiata 131 i więcej dla innych modeli tej firmy.
Wnętrze samochodu opracowano uwzględniając wygodę jadących. Podobnie jak na
zewnątrz, we wnętrzu nadwozia dużo jest elementów z tworzywa sztucznego.
Tworzywa sztuczne, jako materiał używany w budowie samochodów, spełniają
dwie ważne role. Przy ich użyciu uzyskuje się zmniejszenie masy własnej
samochodu oraz tłumienie hałasów. Tak np. dach Fiata Ritmo wyłożony jest
grubą (20 mm) warstwą masy, która tłumi hałas.
Samochód Ritmo budowany jest w wersji 3- i 5-drzwiowej. Tylne drzwi
otwierane są do góry i podtrzymywane w tej pozycji podporą teleskopową, a
tylne siedzenie przystosowane jest do składania w celu uzyskania dużej
przestrzeni bagażowej. W odmianie CL za dopłatą można otrzymać dwuczęściowe
tylne siedzenie. Zależnie od potrzeby można składać lewą lub prawą część
siedzenia, pozostawiając z tyłu jedno miejsce siedzące. Komfortowa odmiana
CL ma przednie fotele z regulowa-
nym kątem pochylenia, w nadwoziu 3-drzwiowym tylne boczne okna są uchylane,
jest dzienny licznik kilometrów i wskaźnik temperatury cieczy chłodzącej,
zapalniczka, a wentylator chłodnicy ma dwie prędkości pracy.
Wytwórnia Fiat podkreśla, że samochód zbudowany jest z uwzględnieniem
bezpieczeństwa jadących. Rozwiązania zaliczane do grupy bezpieczeństwa
biernego, a więc takiego, które zmniejsza skutki powstałego wypadku, to
stopniowana sztywność nadwozia, ze wzmocnioną częścią pasażerską,
usztywnioną belkami środkowymi umieszczonymi pomiędzy drzwiami bocznymi
oraz belkami dachowymi, miękkie wykładziny wnętrza nadwozia, a także
zderzaki, które pochłaniają energię uderzenia do prędkości 6 km/h. Trudno
natomiast zaliczyć w samochodzie Ritmo do bezpiecznych rozwiązań
umieszczenie zbiornika paliwa za tylną osią z lewej strony pojazdu, gdzie
zbiornik jest narażony na uszkodzenie w razie silnego uderzenia od tyłu.
Jeśli mowa o zbiorniku trzeba podkreślić jego dużą pojemność, aż 51 litrów,
co wystarcza na przejechanie około 600 km. W umieszczeniu zbiornika paliwa
przed lub nad osią tylną przeszkodziło zawieszenie kół, które przyjęte
zostało z Fiata 128, Podobnie jak zawieszenie tylne, tak i całe podwozie
Fiata Ritmo adaptowane jest z wcześniej produkowanego modelu Fiata 128.
Również silnik o pojemności 1116 cm3 pochodzi z Fiata 128. Fiat Ritmo
budowany jest aż w 7 wersjach silnikowych, w tym dwie wersje to dzieło
konstrukcyjne współpracującej z Fiatem włoskiej firmy Abarth. Firma ta
specjalizuje się w konstrukcjach o charakterze sportowym.
Silnik o najmniejszej pojemności skokowej 1049 cm3 zapożyczono z samochodu
Fiat 127-1060. Wszystkie wersje silników są ustawione poprzecznie, z prawej
strony pojazdu. Sprzęgło, skrzynia biegów i przekładnia główna znajdują się
po lewej stronie. Konstrukcyjne rozwiązania silników również są wspólne:
żeliwny blok cylindrów, głowica ze stopów lekkich, górny wałek rozrządu,
napędzany paskiem zębatym od wału korbowego, osadzonego w pięciu podporach
bloku. Jeśli przyjmiemy, że silnik o pojemności skokowej 1116 cm3 jest
podstawową jednostką napędową Ritmo, to następna wersja 1302 cm3 powstała
przez zwiększenie średnicy cylindrów, a następna, o pojemności 1498 cm3,
wymagała zmiany wału korbowego dla uzyskania większego skoku tłoków.
Najnowsza wersja silnikowa to Diesel. Włosi szczycą się tym silnikiem. Jest
to rodzima konstrukcja Fiata, opracowana przez doświadczonego konstruktora
Aurelia Lamprediego, tego samego, który dawniej budował wyczynowe silniki
do wozów Ferrari. Jego dziełem jest również benzynowy silnik Fiata 132,
który posłużył jako baza do opracowania silnika wysokoprężnego. Skok tłoka
silnika wysokoprężnego i cały układ korbowy jest taki sam, jak w silniku
gasnikowym Fiata 132-1800, zmniejszono tylko średnicę cylindrów. Inna jest
oczywiście głowica silnika, choć także wykonana ze stopu aluminiowego.
Wykonywanie czynności obsługowych, przy poprzecznie ustawionym silniku
zblokowanym z innymi elementami przeniesienia napędu, jest zawsze
utrudnione ze względu na szczupłość miejca. Wydaje się jednak, że, po
przeniesieniu zawiasów maski silnika do tyłu, dostęp do silnika jest
łatwiejszy niż w Fiacie 128. Trzeba dodać, że pod maską silnika zmieściło
się jeszcze koło zapasowe i akumulator.
Oprócz różnych wersji silnikowych, Ritmo ma trzy wersje skrzyń biegów: z
czterema i pięcioma przełożeniami oraz skrzynię automatyczną.
Automatyczne skrzynie biegów są kupowane od Volkswagena, który stosuje je w
samochodach Golf, Scirocco i Passat.
W 1979 roku Fiat wyprodukował 335000 samochodów Ritmo, najwięcej spośród
wszystkich modeli samochodów Fiat.

Zdzisław Podbielski


Dane techniczne samochodu Fiat Ritmo 75CL
- Nadwozie samonośne, 5-drzwiowe. 5-miejscowe.
- Silnik 4-suw., 4-cyl., rzędowy, chłodzony cieczą, umieszczony poprzecznie
z przodu pojazdu, napędza koła przednie.
- Średnica cyl. x skok tłoka /poj. skokowa - 86,4x63,9 mm/1498 cm3.
- Moc maks. - 55 kW (75 KM - DIN) przy 5800 obr./min.
- Stopień sprężania 9:1.
- Skrzynka przekładniowa 5-biegowa, synchronizowana.
- Zawieszenie przednie: wahacze poprzeczne, zwrotnice kolumnowe typu Mc
Pherson, dwa drążki reakcyjne ustawione ukośnie.
- Zawieszenie tylne: trójkątne wahacze poprzeczne, 2-piórowy resor
poprzeczny, amortyzatory teleskopowe.
- Hamulce dwuobwodowe ze wspomaganiem, przednie tarczowe, tylne bębnowe,
hamulec ręczny - mechaniczny na koła tylne.
- Ogumienie o wymiarach 145SR13.
- Długość/szerokość/wysokość pojazdu - 394/165/140 cm.
- Rozstaw osi - 245 cm.
- Masa własna pojazdu - 905 kg
- Prędkość maksymalna- 160 km/h.
- Zużycie paliwa 8,6 l/100 km przy V = 120 km/h.