Fotki:

Chrysler Horizon
Autor: Zdzisław Podbielski
Źródło: Młody Technik 3/1982 <http://ww.mt.com.pl>

Trudności paliwowe, jakie mocno odczuwają obecnie posiadacze samochodów w
Polsce, zaczęły się w 1973 roku, i to wcale nie w Polsce. Dyktowane przez
arabskich producentów ropy ceny paliw wzrosły wtedy niemal na całym
świecie. Wystąpienie trudności paliwowych nakazywało konstruktorom
opracowywanie oszczędniejszych samochodów. Kryzys paliwowy ogarnął nie
tylko Europę, ale również rynek Stanów Zjednoczonych.
Wielkie koncerny samochodowe USA musiały szybko reagować na nową sytuację.
Wynikiem tego było podjęcie prac nad samochodami mniejszymi niż budowane
dotychczas.
Amerykański koncern Chrysler Corporation ma filie w Wielkiej Brytanii i we
Francji. Postanowiono zunifikować nowe pojazdy przeznaczone dla odbiorców w
Stanach Zjednoczonych i w Eu-
ropie. Nowe, mniejsze samochody Chryslera przedstawiono w 1977 roku.
Pierwszym był angielski "Chrysler Sunbeam", w pięć miesięcy później, 26
listopada 1977 roku, odbyła się prezentacja francuskiego wozu "Simca
Horizon", a za kilka dni, w grudniu tego samego roku pokazano dwa
amerykańskie samochody: "Dodge Omni" i "Plymouth Horizon".
Prezentacja nowych samochodów Chryslera nie wywołała w Europie tak dużego
zainteresowania, na jakie oczekiwał producent.
W Europie produkowany już od 1974 roku świetny "Volkswagen Golf" i od roku
1976 nie mniej udany samochód "Ford Fiesta". Ukazanie się nowego
francuskiego Chryslera potraktowano jako potwierdzenie słusznej koncepcji
samochodu z przednim układem napędowym. Nowe samochody Chryslera miały
większe znaczenie dla rynku USA.
W tamtych warunkach "Dodge Omni" i "Plymouth Horizon" były małymi
samochodami, bardziej oszczędnymi niż inne amerykańskie wozy, a poza tym
miały przedni układ napędowy, nie stosowany powszechnie w samochodach
produkcji amerykańskiej. Zainteresowanie europejskich fachowców nową
rodziną małych wozów Chryslera koncentrowało się na wychwyceniu różnicy w
konstrukcji pojazdów produkowanych w Europie i w Stanach Zjednoczonych.
Chrysler spieszył się bardzo z wprowadzeniem do sprzedaży nowej rodziny
samochodów. Świadczy o tym wykorzystanie wielu zespołów podwozia
pochodzących ł pojazdów wcześniej już konstruowanych. Wszystko to zostało
schowane w nowo opracowane nadwozie samochodu. Tak np. francuska "Simca
Horizon" otrzymała silniki stosowane w samochodach: "Simca 1100" i "Simca
1307/1308". Również zawieszenie kół "Simki Horizon" pochodzi ze
wspomnianych wyżej modeli. Przednie zawieszenie przeniesiono z produkowanej
przez 10 lat "Simki 1100". Z tyłu natomiast "Horizon" ma zawieszenie
przeniesione z większych wozów - "Simki 1307/1308".
Małe "Chryslery" amerykańskie mają podwozie rozwiązane odmiennie niż wozy
europejskie. Z przodu zastosowano zawieszenie z kolumnami typu Mc Pherson,
płaski zbiornik paliwa o pojemności 49 litrów umieszczony w bezpiecznym
miejscu, przed osią tylną samochodu, w przeciwieństwie do zbiornika paliwa
wozów europejskich, który znajduje się za osią tylną i jest bardziej
narażony na zgniecenie w razie uderzenia samochodu od tyłu. Pojemność
zbiornika paliwa "Simki Horizon" jest mniejszy o 2 litry, kształt zbiornika
jest inny, mniej płaski.
Wprowadzając do produkcji w Ameryce nowe samochody Chrysler nie dysponował
gotowym silnikiem, jak to miało miejsce w Europie. Poza tym na amerykańskie
warunki np. silnik 1100 cm3 byłby "mały". Zdecydowano się na zakup silników
u Volkswagena. Są to silniki o pojemności 1716 cm3.
Aby skierować uwagę fachowców na "Simkę Horizon" producenci zdecydowali się
na szerokie wprowadzenie elektroniki. Wystawiony w paryskim salonie
samochodowym w październiku 1978 roku pojazd wyposażony został w komputer
pokładowy. W deskę rozdzielczą samochodu wbudowano skrzyneczkę o
prostokątnej powierzchni czołowej, zawierającej dwa rzędy przełączników
oraz elektroniczny wskaźnik cyfrowy. Przyciskając odpowiednie przełączniki
można odczytać na wskaźniku cyfrowym: dokładny czas, czas pracy silnika
liczony od wybranego momentu, np. od rozpoczęcia jazdy, również od wybrane
go momentu przebytą drogę oraz ilość zużytego paliwa, a także średnią
prędkość jazdy i zużycie paliwa na jednostkę przebytej drogi w l/100 km.
Wyświetlane dane otrzymywane są z sygnałów od dwóch czujników: przepływu
paliwa oraz przebytej drogi, a także od własnego komputerowego zegara
kwarcowego. Po odpowiednim skojarzeniu tych sygnałów otrzymujemy wynik
przeliczenia komputera na wskaźniku cyfrowym.
"Komputer pokładowy" ma również pamięć. Zebrane dane mogą być przechowywane
przez wiele dni. Aby przechować wynik obliczeń komputera, akumulator
samochodu nie może być odłączony od instalacji elektrycznej, a także
napięcie akumulatora nie może spaść poniżej 6 V. Podobne elektroniczne
urządzenia zliczające stosowane były dotychczas jako dodatkowe wyposażenie
samochodów sportowych. Przydaje się ono kierowcy, ale jest bardzo kosztowne
i z powodzeniem można się obywać bez niego.
Zastosowanie "komputera pokładowego" w małym samochodzie Chryslera, i to w
wykonaniu seryjnym jest dowodem postępującego rozwoju elektroniki, a tym
samym znacznego obniżenia kosztów produkcji urządzeń elektronicznych
stosowanych do samochodu. Podkreślając zmniejszenie kosztów wytwarzania
urządzeń elektronicznych warto jednak zaznaczyć, że omawiany "komputer
pokładowy" użytkowany jest tylko w jednej odmianie samochodu "Horizon"
oznaczonej SX, pozostałe odmiany, a jest ich we Francji cztery, nie mają
komputera.
"Chrysler Horizon", jak już wcześniej wspomniano, budowany jest we Francji
w pięciu odmianach. Stosowane są obecnie silniki o pojemności skokowej 1118
cm3 i 1442 cm3, jednakże silnik o większej pojemności ma moc zróżnicowaną
zależnie od odmiany. Wszystkie francuskie wozy mają nadwozia 4-drzwiowe z
piątymi drzwiami tylnymi otwieranymi do góry. Aby utrzymać właściwą
sztywność nadwozia, tylne drzwi mają dolną krawędź dość wysoko, biegnącą na
tej samej wysokości jak klamki drzwi bocznych.
Oprócz Francji i Stanów Zjednoczonych samochody rodziny nazywanej "Horizon"
buduje również Wielka Brytania. Noszą one nazwę dawnej firmy angielskiej
"Sunbeam" należącej do amerykańskiego koncernu Chrysler Corporation,
Produkuje się samochody z silnikami o pojemności skokowej 928, 1295,1598 i
2172 cm3. Ten ostatni silnik pochodzi z innej firmy angielskiej Lotus stąd
nazwa wozu "Sunbeam-Lotus". Samochody angielskie buduje się w 3-drzwiowej
wersji nadwoziowej i z klasycznym rozmieszczeniem elementów układu
napędowego, czyli ma silnik z przodu, a napędzane są koła tylne.
Od dwóch lat budowane w Europie samochody amerykańskiego Chryslera
sprzedawane są pod nazwą firmową "Talbot".
Krótka z konieczności ocena samochodów z rodziny Horizon może się
sprowadzać do podkreślenia zalet: dobra stateczność w ruchu, dobre
wykonanie, uniwersalność nadwozia - po złożeniu tylnych siedzeń możliwość
przewożenia dużych bagaży. Wadą jest dość duża masa własna samochodu, która
ma bezpośredni wpływ na jego dynamikę.

Zdzisław Podbielski


Dane techniczne samochodu "Chrysler Horizon" (Sunbeam)
Nadwozie samonośne 5-miejscowe, 5-drzwiowe (3-drzwiowe).
Silnik 4-suw., 4-cyl., chłodzony cieczą, umieszczony poprzecznie z przodu
napędza koła przednie (umieszczony wzdłużnie z przodu napędza koła
tylne).
Średnica cyl. x skok tłoka / poj. skokowa - 74x65 mm/ 1118 cm3
(78,6x66,7 mm / 1295cm3).
Moc maks. 44 kW (ISO), przy 5600 obr./min. (44 kW (ISO), przy 5000
obr./min.)
Stopień sprężania 9,6:1 (8,8:1).
Skrzynka przekładniowa 4-biegowa, całk. synchronizowana.
Zawieszenie przednie; trójkątne wahacze poprzeczne, wzdłużne drążki
skrętne, amortyzatory teleskopowe, stabilizator (wahacze poprzeczne,
sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe, stabilizator).
Zawieszenie tylne: trójkątne wahacze wleczone, sprężyny śrubowe,
amortyzatory teleskopowe, stabilizator (oś sztywna wahacze wzdłużne
i skośne, sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe).
Hamulce dwuobwodowe ze wspomaganiem, przednie tarczowe, tylne
bębnowe, mechaniczny hamulec ręczny działa na koła tylne.
Ogumienie o wymiarach 145SR13 (155SR13).
Długość (szer.) wys. pojazdu - 396/168/141 cm (383/160,5/139,5 cm).
Rozstaw osi - 252 (241,5 cm).
Masa własna pojazdu - 945 kg (880 kg).
Prędkość maksymalna - 147 (145) km/h.
Zużycie paliwa - 7,0 l/100 km przy V = 90 km/h (8-11 l/100 km).