Fotki:

WAZ-2105
Autor: Zdzisław Podbielski
Źródło: Młody Technik 1/1983 <http://www.mt.com.pl>

Do Polski nadchodzą nowe radzieckie samochody o nazwie WAZ-2105 lub ŁADA
1300. Samochody te stanowią zmodernizowaną wersję pierwszych modeli
WAZ-2101, produkowanych w ZSRR od 1970 roku. Z informacji jakie pojawiły
się w prasie polskiej i zagranicznej wynika, że przemysł motoryzacyjny w
ZSRR przygotowuje się do produkcji samochodów z przednim układem napędowym
i nowoczesnym nadwoziem.
Niezależnie od tego, czy przednio-napędowe LADY ukażą się w 1983 roku, czy
w dwa lata później, ten obecnie montowany model jest kolejnym krokiem
naprzód w rozwoju konstrukcji samochodów z Togliatti.
Zmodernizowany samochód o oznaczeniu WAZ-2105 był zaprezentowany publicznie
w końcu 1980 roku, a produkcję seryjną rozpoczęto w rok później. Do napędu
samochodu zastosowano dwie wersje silników. 1300 cm3 i 1200 cm3. Samochód z
silnikiem o większej pojemności kierowany jest głównie na eksport,
natomiast z silnikiem 1200 cm3 ma kolejny numer fabryczny modelu
(WAZ-21051) i przeznaczony jest na rynek wewnętrzny Kraju Rad.
Żiguli 1200 ma znany i wypróbowany silnik, pierwszy "z rodziny" silników
produkowanych w Togliatti, o oznaczeniu WAZ-2101. Jest to konstrukcja
opracowana na podstawie silnika Fiata 124 i przystosowana przez Włochów dla
radzieckiego licencjobiorcy.
W Fiacie 124 wałek rozrządu znajdował się w bloku silnika i napędzał zawory
przez długie popychacze. Silnik WAZ 2101 jest nowszą konstrukcją, ma wałek
rozrządu umieszczony w głowicy, nie ma popychaczy, a krzywki zaworowe
bezpośrednio działają na trzonki zaworów. W pierwszych latach produkcji
tego silnika były kłopoty z krzywkami wałka rozrządu. Po przebiegu około 40
tysięcy kilometrów krzywki szybko się wypracowywały.
Silnik 1200 wystarcza do napędu samochodu przeznaczonego dla przeciętnego
nabywcy. Czas rozpędzania do prędkości 100 km/h wynosi 20 s. Lepszą
dynamikę wykazuje samochód wyposażony w silnik 1300 - prędkość 100 km/h
osiąga w ciągu 17 s.: ma też nieco wyższą prędkość szczytową. Jeśli silnik
1200 z WAZ-2101 zastosowano w zmodernizowanym samochodzie prawie bez zmian,
to silnik 1300, stosowany wcześniej w samochodzie WAZ-21011, poddano
ulepszeniom.
Główna zmiana polega na zastąpieniu łańcucha pośredniczącego w napędzie
walka rozrządu umieszczonego w głowicy przez pasek zębaty. Pasek ten
wykonany jest z tworzywa wzmocnionego włóknem szklanym, a część robocza
(zębata) paska pokryta jest elastyczna tkaniną o dużej wytrzymałości.
Odbierając napęd z wału korbowego, pasek zębaty napędza oprócz wałka
rozrządu także koło zębate, które z kolei napędza pompę olejową i aparat
zapłonowy.
Przewidziano możliwość wydłużania się paska zębatego w czasie eksploatacji,
dlatego zastosowano napinacz w postaci rolki osadzonej na płytce, za pomocą
której można regulować ustawienie napinacza. Producent zaleca
przeprowadzanie regulacji napięcia paska zębatego co 10 tysięcy km
przebiegu pojazdu, a po przebiegu 60 tysięcy należy pasek wymienić na nowy.
Uwzględniając niebezpieczeństwo zetknięcia się zaworów z tłokiem, w denkach
tłoków wykonano po dwa wgłębienia.
Takie niebezpieczne zetknięcie może nastąpić wskutek nadmiernego wydłużenia
się paska zębatego, które może spowodować zmianę kąta obrotu wału korbowego
w stosunku do wałka rozrządu. Może się przydarzyć, że zawór nie zdąży
unieść się do góry i zostanie "dogoniony" przez tłok osiągający górne
położenie w czasie pracy silnika. Wgłębienia w tłokach zwiększają odległość
miedzy zaworem i tłokiem i uniemożliwiają zetknięcie się tych elementów.
Zastosowanie do napędu rozrządu paska zębatego zamiast łańcucha polepszyło
pracę układu rozrządu, praca stała się stabilna, a także cicha. Wraz ze
zmianą pokrywy głowicy osłaniającej rozrząd ze stalowej na wykonaną ze
stopów lekkich zmniejszono słyszalność pracy rozrządu, a hałaśliwość
silnika została obniżona o 3-4 decybele.
Wbudowując silnik do nadwozia zachowano w komorze jego osadzenia wiele
wolnego miejsca. Nie ma plątaniny przewodów utrudniających dostęp do
osprzętu. Bezpieczniki i przekaźniki instalacji elektrycznej zgrupowane są
razem. Znajdują się w przezroczystej skrzynce zamocowanej w prawym, tylnym
rogu komory silnika. Łatwo rozpoznać uszkodzony bezpiecznik i nie ma
potrzeby zdejmowania osłony skrzynki bezpieczników, która w poprzednich
modelach WAZ umieszczona była w miejscu niewidocznym, pod deską
rozdzielczą. W lewym, przednim rogu komory silnika zamocowany jest duży,
przezroczysty zbiornik z płynem do spryskiwania szyby przedniej, połączony
z pompką elektryczną; po przeciwnej stronie również z przodu komory
zamocowany jest akumulator jugosłowiańskiej firmy Trepca. Tuż przy czołowej
ścianie komory umieszczono wąską chłodnicę silnika. W ścianie czołowej
samochodu wbudowane są dwa prostokątne reflektory, których ustawienie,
zależnie od obciążenia samochodu można regulować za pomocą dwóch
wystających języczków
umieszczonych nad górnymi i pod dolnymi krawędziami szkieł reflektorów.
Również tylne elementy oświetlenia mają kształt prostokątny. Zespolone
klosze tylnych lamp nakrywają światła pozycyjne, światła "stop",
kierunkowskazów oraz jasno świecące światła biegu wstecznego.
Klamki od drzwi schowane są bezpiecznie w prostokątnych wgłębieniach, a
koła nie mają ozdobnych kołpaków. Okna w drzwiach przednich nie mają małych
szybek uchylnych, zwiększyła się tym samym powierzchnia opuszczanej szyby.
Zderzaki, przedni i tylny, mające na końcach nakładki oraz listwę na całej
swej długości, są wykonane z tworzywa elastycznego.
Zupełnie nowa w porównaniu z dotychczas stosowanymi w WAZach jest deska
rozdzielcza. Pokryta jest miękką, ciemną wykładziną, a w prostokątnym
obramowaniu znajdują się dwa kołowe wskaźniki: prędkościomierz z licznikiem
kilometrów w jednym oraz zespół innych przyrządów kontrolnych w drugim. Po
prawej stronie deski rozdzielczej jest duży, zamykany schowek, a pod nim
jeszcze półka na drobiazgi. Włącznik zapłonu umieszczono z lewej strony
kierownicy -trzeba się do tej lokalizacji przyzwyczaić. Natomiast bardzo
wygodnym rozwiązaniem jest dźwigienka, umożliwiająca ustawienie lusterka
wstecznego-zewnętrznego bez potrzeby opuszczania szyby w drzwiach.
Poprawiono kształt foteli przednich na znacznie wygodniejsze niż w
WAZ--2101.
Traktując samochód WAZ-2105 jako przejściowy model do nowej generacji wozów
z Togliatti, nie wprowadzono zmian w zawieszeniu tego zmodernizowanego
pojazdu. Na zakrętach samochód ulega nadmiernym przechyłom; powoduje to
zawieszenie osi tylnej, które nie zapewnia takiej stabilności pojazdu w
ruchu, jak np. zawieszenie tylne za pomocą wzdłużnych resorów naszego Fiata
125p.
Modernizacja, w wyniku której powstał model 2105, przyczyniła się do
unowocześnienia sylwetki pojazdu. Ze względu na poziomy układ lamp
przednich i tylnych samochód wydaje się niższy niż jego firmowi
poprzednicy, ma on jednak stare rozwiązania podwoziowe pierwszych WAZów
wzorowanych na włoskim Fiacie 124.

Zdzisław Podbielski


Dane techniczne samochodu WAZ 2105 (21051)
- Nadwozie: samonośne 4-drzwiowe, 5-miejscowe.
- Silnik: 4-suw., 4-cyl., chłodzony cieczą, umieszczony z przodu, napędza
koła tylne.
- Średnica cyl. x skok tłoka poj. skokowa - 79x66 mm/1294 cm3, (76x66
mm/1198 cm3).
- Moc maks.: 51 kW = 69KM-DIN(47KW = 64KM-DIN)przy 5600obr/min.
- Stopień sprężania: 8,5:1.
- Skrzynka przekładniowa: 4-biegowa, synchronizowana.
- Zawieszenie przednie: wahacze poprzeczne, sprężyny śrubowe, amortyzatory
teleskopowe, stabilizator.
- Zawieszenie tylne: oś sztywna prowadzona czterema drążkami wzdłużnymi i
poprzecznymi drążkiem Panharda, sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe.
- Hamulce: dwuobwodowe ze wspomaganiem, przednie tarczowe, tylne bębnowe,
mechaniczny hamulec ręczny działa na koła tylne.
- Ogumienie o wymiarach 155SR13.
- Rozstaw osi - 2424 mm.
- Masa własna pojazdu - 930 kg.
- Prędkość maksymalna - 145 (140) km/h.
- Zużycie paliwa - 7,5 (7,4) l/100 km przy V = 90 km/h.