Fotki:

Citroen DS-19
Autor: Zdzisław Podbielski <>
Źródło: Młody Technik 6/1966 <http://www.mt.com.pl>

CITROEN DS-19
Firma „La Societe Citroen" została założona przez Andre Citroena w 1913 r.
lako wytwórnia kół zębatych. Do dzisiaj znak firmowy Citroena stanowią dwa
„stylizowane" zęby. Produkcję samochodów rozpoczęto w 1919 r. Obecnie
Zakłady Citroen zajmują drugie miejsce po Renault pod względem liczby
samochodów produkowanych we Francji. W 1963 roku Citroen wyprodukował 370
000 samochodów osobowych.
W październiku 1935 r. na 12 Salonie Samochodowym w Paryżu pokazano po raz
pierwszy od 21 lat nowy samochód osobowy Citroena. Samochód był prawdziwą
sensacją Salonu. Oryginalna, nowoczesna linia nadwozia, nie spotykane,
awangardowe rozwiązania konstrukcyjne zespołów podwoziowych skupiły uwagę
całego świata samochodowego.
Zakłady Citroen nie prowadzą normalnie stosowanej polityki fabryk
samochodowych polegającej na stałej modernizacji jednego typu samochodu,
wprowadzaniu częstych zmian konstrukcynych, natomiast wprowadzają na rynek
od razu zupełnie nowy samo chód. Tak było z dobrze znanym na naszych
drogach Citroenem 11-CV, zwanym popularnie „cytryną", małym „brzydalem"
2-CV. tak też się stało w 195S r. z DS-19.
Citroen DS-19 swym wyglądem zewnętrznym nie przypomina żadnego z
istniejących samochodów. Nadwozie samonośne stalowe (dach z tworzyw
sztucznych) ma spokojną sylwetkę bez dostosowanych do przejściowej mody
upiększeń. Dzięki temu samochód do dzisiaj prezentuje się nowocześnie i nie
będzie potrzeby zmieniać jego wyglądu przez następne lata.
Wnętrze nadwozia pozwala na przewóz S osób; rozkładane fotele zapewniają
wygodną pozycję leżącą dla dwóch osób. Ponieważ cały układ napędowy
umieszczony jest z przodu pojazdu i koło zapasowe umieszczone jest również
z przodu, przed chłodnicą — samochód z tyłu ma obszerne pomieszczenie
bagażowe o objętości 0,5 m3.
Wszystkie wskaźniki i przełączniki na desce rozdzielczej zgrupowane są
bezpośrednio przed klerównicą. Koło kierownicy jest rzadko spotykanym
jednoszprychowym rozwiązaniem. Sterowanie samochodem jest bardzo proste.
Samochód ma tylko jeden pedał - przyspiesznika, jaki spotykamy we
wszystkich samochodach. Pedał hamulca, uruchamiany prawą nogą, przypomina
raczej nożny przełącznik świateł — skok przycisku o 1 cm powoduje
zahamowanie pojazdu. Z lewej strony, całkiem z boku, znajduje się normalnej
wielkości pedał, który służy do uruchamiania dodatkowego układu hamulców na
przednie koła i spełnia jednocześnie rolę hamulca postojowego.
Pedału sprzęgła nie ma. Dźwignia zmiany biegów słuzv zarazem do
uruchamiania rozrusznika i sprzęgła.
Prostota prowadzenia DS-19 jest jednak odwrotnie proporcjonalna do
skomplikowanych rozwiązań konstrukcyjnych samochodu. Samochód ma urządzania
pozwalające na uzyskiwanie 3 różnych wysokości nadwozia nad nawierzchnią (3
prześwity) w zależności od rodzaju nawierzchni i stanu obciążenia pojazdu.
Samochód DS-19 uważany jest za najbardziej oryginalny użytkowy samochód
osobowy naszych czasów. Nie należy zapominać jednak, że eksploatacja DS-19
ze względu na specyficzną konstrukcję jest niemożliwa bez sieci fabrycznych
stacji obsługi. W maju 1957 roku rozpoczęto produkcję uproszczone], w
mniejszym stopniu zautomatyzowanej, a tym samym tańszej odmiany modelu
DS-19 - ID19. Zewnętrznie DS i ID nie różnią się od siebie.

Zawieszenie hydrauliczno-pneumatyczne DS-19
Pompa wysokiego ciśnienia (1) napędzana przez silnik zasysa ciecz ze
zbiornika (2) i przekazuje Ją do akumulatora ciśnienia (3). Akumulator
utrzymuje stale odpowiednie ciśnienie potrzebne do utrzymania tłoków w
cylindrach zawieszenia (S) na odpowiedniej wysokości. Do akumulatora
podłączony Jest zawór automatyczny (4) (włącznik — wyłącznik), który odcina
pompę wysokiego ciśnienia od akumulatora po osiągnięciu określonego
ciśnienia lub też włącza pompę, jeśli ciśnienie to spadnie poniżej
wyznaczonego minimum. Z akumulatora ciecz dostaje się do bloku
rozdzielczego (6), który kieruje Ją na poszczególne grusze zawieszenia
przedniego (7) i tylnego (S). Grusza zawieszenia w kształcie kuli ma w
części środkowej membranę elastyczną, która oddziela znajdujące się w jej
górnej części powietrze od cieczy. Cylindry zawieszenia połączone są z
nadwoziem pojazdu, tłoki natomiast z kołami jezdnymi. Zależnie od
obciążenia pojazdu i nierówności drogi tłoki rozprężają lub sprężają
powietrze znajdujące się w gruszach.
Samochód ma również urządzenia  w  postaci  drążków stabilizujących (9),
(10) oraz regulatorów wysokości położenia nadwozia (11), (12), które
zapewniają niezależnie od wielkości obciążenia i jego umiejscowienia
utrzymanie nadwozia na niezmienionej wysokości od nawierzchni jezdni.

Zdzisław Podbielski



Dane techniczne:
Typ nadwozia ..................................... liftback. stalowe (dach
z tworzyw sztucznych)
Ilość miejsc ..................................... 5
Ilość drzwi ...................................... 4
Wymiary (dł/szer/wys) ............................ 4800 / 1790 / 1470 mm
Rozstaw kół ...................................... przód - 1500 mm, tył -
1300 mm
Rozstaw osi ...................................... 3125 mm
Masa własna ...................................... 1130 kg
Masa dopuszczalna ................................ kg
Pojemność bagażnika .............................. 500 l (dm3)
Ładowność ........................................ kg
Masa przyczepy bez hamulaca/z hamulcem ........... /  kg
Zawieszenie przednie ............................. niezależne, hydrauliczno
pneumatyczne
Zawieszenie tylne ................................ niezależne, hydrauliczno
pneumatyczne
Prześwit ......................................... mm
Kąt natarcia ..................................... st.
Kąt rampowy ...................................... st.
Kąt zejścia ...................................... st.
Głębokość brodzenia .............................. mm
Hamulce przednie ................................. tarczowe
Hamulce tyle ..................................... szczękowe
Ogumienie ........................................ 
Napęd ............................................ na koła przednie
Skrzynia biegów .................................. 4 (II, II i IV bieg
synchronizowane), (sprzęgło: jednotarczowe, samoczynne sterowanie
hydrauliczne)
Przełożenie przekładni głównej ................... 
Pojemność silnika ................................ 1911 cm3
Układ/ilość cylindrów ............................ R4
Średnica cyl. x skok tłoka ....................... 78 x 100 mm
Typ silnika ...................................... 4-suwowy, górnozaworowy
Stopień sprężania ................................ 8,5:1
Ilość zaworów/cyl. ............................... 
Moc/obr .......................................... 83 KM przy 4500 obr/min
Moment/obr ....................................... Nm przy   obr/min
Paliwo ........................................... 
Prędkość max ..................................... 150 km/h
Przyspieszenie (0-100 km/h) ...................... s
Objętość zbiornika paliwa ........................ l (dm3)
Zużycie paliwa ................................... 11 l/100km (przy v=80
km/h)