Autor: Zdzisław Podbielski
Źródło: Młody Technik 3/1981 <http://www.mt.com.pl>
Wśród wielu fabryk samochodów osobowych na świecie są i takie, które
produkują wozy zaliczane do elitarnych. Najwięcej takich firm działa na
Wyspach Brytyjskich. Są to przede wszystkim Rolls-Royce, Bentley, a również
Daimler, wchodzący w skład wielkiego koncernu "British Leyland Motor
Corporation".
Daimler nie jest tak słynną firmą jak dwie wymienione przed nim. Wozy
Daimlera ustępują zarówno pod względem wyposażenia, jak i precyzji
wykonania wozom Rolls-Royce i Bentley, tym niemniej należą do
reprezentacyjnych limuzyn. Można też dopatrzyć się przewag Daimlera nad
Rolls-Roycem i Bentleyem. Firma Daimler powstała wcześniej. Założył ją
Frederick R. Simms, który w 1893 r. uzyskał licencję na wytwarzanie
silników spalinowych, skonstruowanych przez Gottlieba Daimlera. Trzy lata
później założona w Coventry firma przybrała oficjalną nazwę "Daimler Motor
Syndicate Ltd.", która w 1904 r. została zmieniona na "Daimler Motor
Company". Nazwa tej angielskiej firmy pochodzi więc od nazwiska
niemieckiego twórcy silnika spalinowego.
Obecna działalność firmy Daimler wiąże się z drugą angielską firmą o nazwie
Jaguar. Obie firmy połączyły się w 1960 r., aby w sześć lat później wejść
razem w skład koncernu samochodowego "British Motor Corporation". Koncern
ten został powiększony i ostatecznie powstał wspomniany już wyżej "British
Leyland Motor Corporation".
Najistotniejszym momentem we współczesnej historii firmy Daimler było
podjęcie współpracy z Jaguarem. Podobnie jak Rolls-Royce i Bentley, tak
Daimler i Jaguar wykorzystują w produkcji swoich samochodów te same
elementy. Gdy jednak specjalnością Jaguara są wozy o charakterze sportowym,
to Daimlera wspomniane reprezentacyjne limuzyny. Tradycja produkowania
przez tę firmę eleganckich, dużych samochodów osobowych sięga zresztą
początku naszego stulecia. W 1905 roku Daimler budował tego rodzaju pojazd
o nazwie "Landaulette".
Przedstawiany przez nas Daimler Limousine nie jest nową konstrukcją, gdyż
wprowadzony został do produkcji w 1968 roku. Tego typu wozy nie ulegają
panującej modzie w stylizacji nadwozia, gdyż ich "wiek" dodaje im powagi i
dostojności. Jeśli uważnie przyjrzymy się limuzynie Daimlera, to
odnajdziemy wspólne cechy z Jaguarem 420G, który budowany był w latach
1966-1970. Z zewnątrz widać podobieństwo w przedniej partii nadwozia,
natomiast w całej konstrukcji limuzyny Daimlera spotykamy wiele elementów
zapożyczonych od Jaguara 420G. Na załączonym rysunku ciemne miejsca
nadwozia Daimlera to elementy wykorzystane z konstrukcji Jaguara 420G. Są
to przede wszystkim główne elementy podłogi oraz wewnętrzne wytłoczki
błotników przednich. W środku podłogi nadwozia widać biały pas. Jest to
wstawka zwiększająca o ok. 20 cali rozstaw osi kół, który wynosił w
Jaguarze 420G - 305 cm.
Pomimo znacznych wymiarów nadwozie samochodu Daimlera ma konstrukcję
samonośną, nie jest mocowane do ramy nośnej. Z tego powodu podłoga nadwozia
jest dobrze usztywniona elementami o przekroju w kształcie litery omega.
Do tych elementów usztywniających przyspawane są przednie i tylne błotniki
oraz inne części poszycia nadwozia.
Oprócz zwiększonego rozstawu osi Daimler Limousine ma znacznie większe niż
Jaguar 420G wymiary zewnętrzne nadwozia - jest o 64 cm dłuższy, o 6,5 cm
szerszy i o 25 cm wyższy. Bez zmian w obu porównywanych pojazdach pozostał
rozstaw kół przednich i tylnych i wynosi 147 cm.
Nadwozie Daimlera odznacza się harmonią kształtów i dostojnie wyglądają ca
atrapą przedniej chłodnicy. Atrapa ta nie zmienia się od wielu lat i
imituje przednią chłodnicę o podobnym wyglądzie, stosowaną w wozach firmy
od 1905 roku. Już wówczas górny zbiornik chłodnicy miał charakterystyczne
dla firmy ozdobne użebrowanie zachowane w atrapie do dzisiaj.
Chłodzony cieczą silnik ma S cylindrów i 2 wałki rozrządu w głowicy. W
układzie zasilania silnika znajdują się dwa gaźniki oraz dwie elektryczne
pompy paliwa. Silnik jest znany, gdyż stosowany jest od 1966 roku w
samochodach Jaguar 420 i bliźniaczym Daimler Sovereign. Chociaż silnik
pochodzi z samochodów mniejszych, a przede wszystkim o mniejszej masie
własnej, limuzyna Daimlera nie należy do pojazdów o miernej dynamice. Czas
rozpędzania do 80 km/h wynosi 9,2 s. A przecież masa własna tego kolosa
przekracza 2 tony.
Z silnika moment obrotowy przekazywany jest przez dwuczęściowy wał napędowy
z centralnym łożyskiem podpierającym. Silnika na biegu luzem nie słychać w
samochodzie.
Jak przystało na wielką limuzynę, wnętrze jest dwuczęściowe, podzielone
przegrodą z szybami. Przedni przedział to miejsce kierowcy i obok niego
siedzącego pasażera na jednolitej kanapie wybitej czarna skórą. Pod
siedzeniem kierowcy znajduje się urządzenie ogrzewcze, które pobiera
powietrze z przedziału kierowcy ogrzewając je wyprowadzonymi od silnika
przewodami wodnymi. Ogrzane powietrze kierowane jest dwoma wylotami do
drugiego przedziału nadwozia. Regulacja temperatury pomieszczenia
pasażerskiego może być dokonywana przez kierowcę lub w miarę potrzeby mogą
dokonywać regulacji sami pasażerowie jadący w drugim przedziale. Cyrkulacja
powietrza we wnętrzu nadwozia odbywa się bezprzeciągowo, powietrze uchodzi
otworami pod tylnym oknem i przez szczelinę pokrywy bagażnika. Ponadto
szyby w drzwiach są uchylane mechanicznie korbkami lub elektrycznie.
Samochód jest przystosowany do przewożenia aż 8 osób wraz z kierowcą. W
tylnym oddzielonym pomieszczeniu nadwozia, oprócz jednolitej bardzo
wygodnej kanapy, znajdują się dwa dodatkowe siedzenia rozkładane. Są one
mocowane blisko siebie tak, aby w razie potrzeby mogły się zmieścić 3
osoby. Również na tylnej kanapie jest miejsce dla 3 osób. Szerokość wnętrza
na wysokości ramion pasażerów wynosi 158 cm, a długość przedziału
pasażerskiego od przegrody oddzielającej przedział kierowcy od oparcia
tylnego siedzenia wynosi 3 metry. Jest to więc przestronne pomieszczenie.
Dla ułatwienia wchodzenia do samochodu tylne lewe i prawe drzwi maja
większe otwory niż drzwi przednie. Po zamknięciu tylnych drzwi, ich dolne
zewnętrzne krawędzie są równe z krawędziami drzwi przednich.
Tablica przyrządów kontrolnych jest rozwiązana podobnie jak w samochodzie
Jaguar 420, ma m.in. dużych wymiarów prędkościomierz i obrotomierz,
pomiędzy którymi umieszczono mniejszy zegar. Cała deska rozdzielcza jest
wyłożona fornirem orzechowym. 7 takiego samego forniru wykonane są
podokienne listwy wewnętrzne drzwi. Koło kierownicy ma regulację położenia.
Obracanie kierownicą jest ułatwione przez zastosowanie urządzenia
wspomagającego o zmiennej sile oddziaływania.
Wyposażenie limuzyny Daimlera jest bardzo bogate. Obejmuje ono m.in.
światła podłogi i dachu, sterowane wyłącznikami drzwiowymi, jak i
oddzielnymi wyłącznikami umieszczonymi w podłokietnikach kanapy tylnej. W
tych samych podłokietnikach są popielniczki i zapalniczki. Ponadto w tył
nym pomieszczeniu znajdują się elektryczny zegar oraz nastawne lampki do
czytania. Szyba przegrody oddzielającej dwa pomieszczenia może być
przesuwana mechanicznie lub elektrycznie. Do wyposażenia samochodu należy
również chromowany maszt dla flagi umieszczony na przednim błotniku.
Po obu stronach pokrywy bagażnika znajdują się dwa otwory wlewu paliwa do
dwóch oddzielnych zbiorników mających łączną pojemność 91 litrów benzyny.
Takie zbiorniki stosowane są we wszystkich odmianach samochodów Jaguar i
Daimler.
Firma Daimler stosuje dwa podstawowe kolory lakierów na nadwozia limuzyny -
czarny i szary, lecz za dopłatą można uzyskać inny żądany kolor. Montaż
ostateczny Daimlera, lakierowanie i wykończanie przeprowadzają
specjalistyczne zakłady nadwoziowe Vanden Plas w Kingsbury.
Duże limuzyny o charakterze reprezentacyjnym mają ograniczony zbyt. Dlatego
budowane są z uwzględnieniem aktualnego zapotrzebowania. Daimlerowi udało
się połączyć reprezentacyjny charakter samochodu z dość niską, jak na ten
typ pojazdów, ceną.
Zdzisław Podbielski
Dana techniczne samochodu Daimler Limousine
- Nadwozie samonośne 4-drzwiowe, 8-miejscowe
- Silnik 4-suw., 6-cyl., rzędowy, chłodzony cieczą, umieszczony z przodu
pojazdu, napędza koła tylne.
Średnica cylindra x skok tłoka / poj. skokowa - 92,07 x 106 mm/ 4235 cm3.
- Moc maks. 123 kW (167 KM - DIN) - przy 4250 obr/min.
- Stopień sprężania 7,5:1.
- Skrzynka przekładniowa automatyczna typu Borg-Warner.
- Zawieszenie przednie: trójkątne poprzeczne wahacze, sprężyny śrubowe,
amortyzatory teleskopowe, stabilizator.
- Zawieszenie tylne wahacze poprzeczne z zamocowanymi do nich dwoma
zestawami - po dwie sprężyny śrubowe i po 2 amortyzatory teleskopowe -
podłużne drążki reakcyjne. /
- Hamulce dwuobwodowe, przednie i tylne, tarczowe ze wspomaganiem (servo),
tylne tarcze hamulcowe umieszczone przy przekładni głównej, hamulec ręczny
mechaniczny działa na tylne tarcze.
- Ogumienie o wymiarach, 205/70HR15.
- Długość/szer./wys. pojazdu. - 574/199,5/162 cm.
- Masa własna pojazdu 2140 kg.
- Prędkość maks. - 177 km/h,
- Zużycie paliwa 16 do 24 l/100 km