Fotki:

Zaporożec ZAZ-968
Autor: Zdzisław Podbielski <>
Źródło: Młody Technik 11/1973 <http://www.mt.com.pl>

Od maja br. importowane będą do Polski radzieckie samochody Zaporożec. Do
końca 1973 r. będzie ich 3100 szt.
Zaporożec jest najmniejszym samochodem produkowanym w Związku Radzieckim.
Nazywają go nawet małolitrażowym, choć pojemność skokowa obecnie
produkowanego silnika wynosi 1,2 litra. Rzeczywiście małolitrażowym był
model Zaporożca ZAZ 966B (pojemność silnika 887 cm3), który przedstawiliśmy
w nrze 10 "M.T." z 1968 r.
Zaporożskij Awtomobilnyj Zawód od stycznia 1972 r. wytwarza nowy model
samochodu ZAZ 968. Różni się on od modelu 966 przede wszystkim zwiększoną
pojemnością silnika oraz wyposażeniem wnętrza nadwozia.
Fabryka w Melitopolu wytwarza dwa typy silników do Zaporożca MeMZ-968 i
MeMZ-968A. Silnik pierwszego typu wbudowywany jest do samochodów wysyłanych
do Polski (patrz dane techn.). Silnik drugiego typu, o tej samej pojemności
skokowej, ma wyższy stopień sprężania 8,4:1 i moc 45 KM przy 4100—4600
obr/min. Silnik z niższym stopniem sprężania jest korzystniejszy ze względu
na możliwość stosowania tańszego paliwa o LO 78, tym bardziej, że prędkość
maksymalna samochodu z silnikiem „mocniejszym" jest wyższa tylko o 5 km/h.
Silnik, połączony razem ze skrzynią biegów i przekładnią główną, tworzy
zespolony blok napędowy kół tylnych. Po otwarciu maski komory silnika rzuca
się w oczy dużych rozmiarów dmuchawa osiowa chłodzonego powietrzem silnika.
Za dmuchawą, również pomiędzy dwoma rzędami widlastego układu, cylindrów,
znajduje się gaźnik opadowy typ K-125B.
Nadwozie samochodu Za-porozec produkowane jest w obecnej formie od 1966
roku. Zewnętrzny wygląd samochodu nie uległ w zasadzie zmianie. Wprowadzono
w modelu 968 jedynie duże klosze świateł kierunkowskazów przednich, zabrano
z maski silnika napis "Zaporożec", w tylnej ścianie zwiększono
przetłoczenie na numer rejestracyjny, dodano dwa światła cofania i dwa
światła odblaskowe oraz wprowadzono chromowane kołpaki kół.
Duże zmiany zaszły we wnętrzu nadwozia. Wiele elementów, takich jak np.
wskaźniki, przełączniki, klamki wewnętrzne do drzwi, lusterko wsteczne
(wewnętrzne), pochodzi z samochodu WAZ. W porównaniu z poprzednim modelem,
ZAZ 968 ma ulepszone siedzenia. Przednie, indywidualne fotele mają
regulację wzdłuż nadwozia i rozkładane do spania oparcia; brak natomiast
regulacji kąta pochylenia oparcia. Z tyłu jest naprawdę wygodne miejsce dla
dwóch osób, a gdyby nie ograniczenie obciążeń osi, śmiało można by
przewozić na tylnym siedzeniu i trzy osoby Obicia tapi-cerskie siedzeń są
ze skaju.
W stosunku do wymiarów zewnętrznych Zaporożec ma dużą przestrzeń użyteczną,
szkoda tylko, że zlikwidowano wnękę na bagaż za oparciem tylnego siedzenia.
W zamian za to zwiększono pojemność znajdującego się tam zbiornika paliwa z
35 do 40 litrów. Zmianę taką wykonano na życzenie polskiego importera.
Oprócz tego na nasze życzenie wprowadzono kilka innych zmian w stosunku do
wyposażenia standardowego, jak np zastąpiono stojący pedał hamulca pedałem
wiszącym, zmniejszono hałas we wnętrzu nadwozia przez zastosowanie
materiałów dźwiękochłonnych.
Jak każdy samochód z tylnym układem napędowym, tak i Zaporożec nie ma
dużego bagażnika. Pojemność bagażnika została zmniejszona do ok. 100 dm3
przez umieszczenie w nim koła zapasowego, akumulatora i nagrzewnicy.
Umieszczenie tych elementów w bagażniku nie poprawia niekorzystnego
rozkładu obciążeń na osi pojazdu, które dla wozu bez obciążenia wynosi:
przód 310 kg i tył 470 kg.
Samochód ma dość duży promień skrętu (5,5 m), mało skuteczne hamulce, dość
trudno uruchamia się jego silnik, brak regulacji intensywności ogrzewania,
dźwigniowy przełącznik świateł ma „ślepe" położenie — przy zmianie świateł
istnieje możliwość zupełnego ich wyłączenia. Te niedostatki rekompensują:
dobra widoczność z wnętrza pojazdu, a przede wszystkim doskonałe własności
poruszania się po złych drogach, a nawet bezdrożach (duży prześwit ok. 17
cm). Prędkość 80 km/h wóz osiąga w 18 s.
Fabryka w Zaporożu zamierza w tym roku wyprodukować 100 tyś samochodów.
Pian na 1975 r. to 140 tyś. pojazdów. Przy wzroście ilości produkowanych
samochodów, ambicją Zakładów „Kommunar" jest poprawienie ich jakości.
Zamierza się już w przyszłym roku uzyskać znak najwyższej jakości krajowej
„1".

Zdzisław Podbielski



Dane techniczne:
Typ nadwozia ..................................... sedan, samonośne,
metalowe
Ilość miejsc ..................................... 4
Ilość drzwi ...................................... 2
Wymiary (dł/szer/wys) ............................ 3730 / 1535 / 1370 mm
Rozstaw kół ...................................... mm
Rozstaw osi ...................................... mm
Masa własna ...................................... 780 kg
Masa dopuszczalna ................................ kg
Pojemność bagażnika .............................. 100 l (dm3)
Ładowność ........................................ kg
Masa przyczepy bez hamulaca/z hamulcem ........... /  kg
Zawieszenie przednie ............................. wahacze podłużne,
amortyzatory teleskopowe, sprężyny śrubowe
Zawieszenie tylne ................................ wahacze trójkątne,
sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe
Prześwit ......................................... 170 mm
Kąt natarcia ..................................... st.
Kąt rampowy ...................................... st.
Kąt zejścia ...................................... st.
Głębokość brodzenia .............................. mm
Hamulce przednie ................................. bębnowe
Hamulce tyle ..................................... bębnowe, hamulec ręczny
mechaniczny na koła tylne
Ogumienie ........................................ 155x330
Napęd ............................................ na koła tylne
Skrzynia biegów .................................. M4 (synchronizowana)
Przełożenie przekładni głównej ................... 
Pojemność silnika ................................ 1196 cm3
Układ/ilość cylindrów ............................ V4
Średnica cyl. x skok tłoka ....................... 76 x 66 mm
Typ silnika ...................................... 4-suwowy, chłodzony
powietrzem, umieszczony z tyłu
Stopień sprężania ................................ 7,2:1
Ilość zaworów/cyl. ............................... 
Moc/obr .......................................... 40 KM przy 4200-4400
obr/min
Moment/obr ....................................... Nm przy   obr/min
Paliwo ........................................... 
Prędkość max ..................................... 118 km/h
Przyspieszenie (0-100 km/h) ...................... s
Objętość zbiornika paliwa ........................ 40 l (dm3)
Zużycie paliwa ................................... 8,5 l/100km