Autor: Zdzisław Podbielski <>
Źródło: Młody Technik 10/1972 <http://www.mt.com.pl>
Wśród samochodów, którymi przybywają do Polski turyści z NRD. widać coraz
więcej radzieckich WAZ-ów. NRD, Czechosłowacja i Węgry były pierwszymi
krajami, do których skierowano eksport tych samochodów.
Fabryka, w której wytwarzany jest WAZ, obliczona jest na roczną produkcję
ponad 600 tyś. samochodów. Pierwszy pojazd zjechał z taśmy montażowej w
Togliatti nad Wołgą we wrześniu 1970 r., a już w roku ubiegłym fabryka
wyprodukowała 172 tyś. WAZ-ów.
Jaki jest ten nowy radziecki samochód osobowy?
Zanim przekażemy kilka spostrzeżeń 2 jazd WAZ-em 2101, przedstawimy jego
konstrukcję.
Związek Radziecki (podobnie jak Polska) zakupił licencję na produkcje
samochodów osobowych od włoskiego Fiata. Wybrano model — Fiat 124. Na
życzenie strony radzieckiej specjaliści włoscy dokonali wielu zmian w tym
modelu. Zmiany dokonane zostały w celu przystosowania włoskiego pojazdu do
trudniejszych warunków drogowo-klimatycznych. Nowy model otrzymał nazwę WAZ
2101 Żiguli.
Zewnętrznie Żiguli nie różni się prawie od Fiata 124, ma m.in. tylko kły
przy zderzakach oraz inne, chowane klamki drzwiowe. Podobnie wnętrze
nadwozia, jeśli nie liczyć pokaźnych rozmiarów urządzenia ogrzewczego, nie
różni się od licencyjnego wzorca.
Zmiany dotyczą przede wszystkim układu napędowego i jezdnego układu
samochodu. Silnik WAZ-a to, śmiało można powiedzieć, nowa jednostka
napędowa, specjalnie dla tego samochodu opracowana. Kadłub silnika wykonany
jest z żeliwa, głowica 7 metalu lekkiego.
O ile Fiat 124 miał klasyczne rozwiązanie silnika z rozrządem
popychaczowym, a wiec z wałkiem rozrządu w bloku, to silnik WAZ-a ma górny
wałek rozrządu.
Rozrząd jest oryginalnie rozwiązany; wałek rozrządu umieszczono w tunelu
odlanym ze stopu lekkiego i mocowanym śrubami do głowicy. Dźwigienki
zaworowe nie mają osi w postaci wałka, lecz podparte są krótkimi
popychaczami palcowymi, a krzywki wałka rozrządu działają na grzbiety
dźwigienek.
Wałek rozrządu oraz dodatkowy wałek do napędu pompy olejowej i aparatu
zapłonowego napędzane są od wału korbowego 2-rzędowym łańcuchem.
WAZ ma w porównaniu z Fiatem 124 lepsze prowadzenie osi tylnej przy pomocy
5 drążków oraz bezpieczniejszy, bo 2-obwodowy układ hamulcowy. Dzięki
wprowadzeniu bębnów hamulcowych zamiast tarczy przy kołach tylnych,
hamowanie WAZ-a jest bardziej miękkie, łagodniejsze niż Fiata 124, nie
znaczy to wcale, że mniej skuteczne.
A teraz kilka spostrzeżeń z jazd próbnych. Samochód czuły jest na boczny
wiatr, źle prowadzi się na zakrętach — tył wozu wychyla się na zewnątrz,
natomiast wóz jest oporny, „nie wchodzi w zakręt". Siła potrzebna do
sterowania kierownicą jest duża w porównaniu z innymi wozami tej klasy.
Głośna jest praca układu napędowego. Własności ruchowe WAZ-a są
dostatecznie wysokie, aby można nim było podróżować na długich trasach ze
stałą prędkością 120 km/h, natomiast czas rozpędzania do 100 km/h — wynosi
20 s. Zużycie paliwa jest niższe niż naszego PF 125p. Testowany WAZ na
trasie Warszawa—Lublin—Warszawa przejechał z utrzymywaną prędkością 110—120
km/h drogę 362 km i zużył 30 litrów benzyny, a więc 8,3 l/100 km.
Identycznie jak w Fiacie 124 wygodnie umieszczone są wskaźniki i urządzenia
sterowania pojazdem. Natomiast przednie fotele nie są dopasowane do
kształtu ciała człowieka, oparcia są płaskie, na zakrętach kierowca musi
się trzymać kierownicy.
Na uwagę zasługuje fakt, że do rozruchu silnika oprócz rozrusznika
przewidziano również korbę, zastosowano pod przednim i tylnym zderzakiem
zaczepy do holowania oraz wyposażono samochód w dodatkowy, obszerny komplet
narzędzi oprócz skromnego fiatowskiego kompletu.
Zdzisław Podbielski
Dane techniczne:
Typ nadwozia ..................................... sedan, samonośne
Ilość miejsc ..................................... 5
Ilość drzwi ...................................... 4
Wymiary (dł/szer/wys) ............................ 4075 / 1610 / 1440 mm
Rozstaw kół ...................................... mm
Rozstaw osi ...................................... mm
Masa własna ...................................... 945 kg
Masa dopuszczalna ................................ kg
Pojemność bagażnika .............................. l (dm3)
Ładowność ........................................ kg
Masa przyczepy bez hamulaca/z hamulcem ........... / kg
Zawieszenie przednie ............................. wahacze poprzeczne,
sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe, stabilizator
Zawieszenie tylne ................................ oś sztywna poprowadzona
4 drążkami podłużnymi i poprzecznym drążkiem Panharda, sprężyny śrubowe,
amortyzatory teleskopowe
Prześwit ......................................... mm
Kąt natarcia ..................................... st.
Kąt rampowy ...................................... st.
Kąt zejścia ...................................... st.
Głębokość brodzenia .............................. mm
Hamulce przednie ................................. tarczowe
Hamulce tyle ..................................... bębnowe, hamulec ręczny
mechaniczny na koła tylne
Ogumienie ........................................ 6,15-13" lub 155 SR 13"
Napęd ............................................ na koła tylne
Skrzynia biegów .................................. M4 (synchronizowana)
Przełożenie przekładni głównej ...................
Pojemność silnika ................................ 1198 cm3
Układ/ilość cylindrów ............................ R4
Średnica cyl. x skok tłoka ....................... 76 x 66 mm
Typ silnika ...................................... 4-suwowy, chłodzony
cieczą, umieszczony z przodu
Stopień sprężania ................................ 8,8:1
Ilość zaworów/cyl. ...............................
Moc/obr .......................................... 60 KM przy 5600 obr/min
Moment/obr ....................................... Nm przy obr/min
Paliwo ...........................................
Prędkość max ..................................... 142 km/h
Przyspieszenie (0-100 km/h) ...................... 20 s
Objętość zbiornika paliwa ........................ l (dm3)
Zużycie paliwa ................................... 8-9 l/100km