Autor: Zdzisław Podbielski <>
Źródło: Młody Technik 11/1967 <http://www.mt.com.pl>
W bieżącym roku upływa 40 lat od rozpoczęcia przez fabrykę w Gateborgu
(Szwecja) produkcji samochodów osobowych. Czterdzieści lat temu, w 1927
roku, „Aktienbolaget Vol-vo" wyprodukowała 297 samochodów — plan na 1967 r.
zakłada produkcję ok. 140 tyś. samochodów.
Podstawowym produktem "Volvo" jest wytwarzany od 1958 r. model z serii „120
Amazon", jednak najciekawszym modelem iest produkowany od pałowy 1966 r.
samochód Volvo 144.
„Bezpieczny samochód" — orzekli fachowcy po zapoznaniu się z najnowszym
modelem — Volvo 144. Nie wiemy, czy konstruktorzy przewidywali zwiększona
liczbę wypadków na drogach wobec przejścia Szwecji z lewostronnego na
prawostronny ruch i dlatego tak dużo wagi poświęcili bezpieczeństwu
jadących nowym samochodem, w każdym razie wóz Volvo 144 należy rzeczywiście
do najbezpieczniejszych na świecie, seryjnie produkowanych samochodów
osobowych.
Co się na to składa? Nadwozie samochodu Volvo 144 zostało tak
opracowane, że część środkowa stanowi bardzo sztywną konstrukcję, wykonaną
z jak najmniejszej ilości pojedynczych wytłoczek. Natomiast część przednia
(obudowa silnika) i tylna (bagażnik) zostały tak zamocowane, że w razie
zderzenia łatwo się odkształcają. Gwarantują to specjalne zakładki z blachy
nadwozia, które na skutek zderzenia ulegają pofalowaniu, pochłaniając
znaczną część energii uderzeniowej. Dach, na wypadek wywrotki, został
wzmocniony poprzeczną belką, mocowaną do słupków międzydrzwiowych. Samochód
wyposażony jest w pasy bezpieczeństwa. Oprócz pasów, które jadący nie
zawsze zapinają, przewidziano dodatkowe zabezpieczenie przed urazami w
razie zderzenia od czoła pojazdu. Szyba przednia wykonana jest z dwóch
warstw szkła sklejonego ze znajdującą się w środku, pomiędzy warstwami
szklą, przezroczystą folią plastykową grubości 0,8 mm. Folia nadaje szybie
elastyczność i chroni przed przebiciem szyby głową.
Tablica rozdzielcza wyłożona Jest miękką okładziną, a dzielona kolumna
kierownicy w razie silnego uderzenia skraca się teleskopowo, nie raniąc
kierowcy. Wystające części we wnętrzu nadwozia starano się zabezpieczyć,
np, przełączniki schowane są w obudowę tablicy rozdzielczej, a klamki drzwi
umieszczono w okienkach obicia tapicerskiego.
Zderzaki przednie i tylne wyposażono na całej długości we wkładki gumowe,
które amortyzują drobniejsze uderzenia.
Najciekawszym rozwiązaniem jest układ hamulcowy (patrz rys.). Volvo 144 ma
dwa niezależne obwody hamulcowe, które nasilane są z podwójnej pompy
hamulcowej. Praca tego układu polega na tym, że normalnie działają dwa
obwody, wspólnie hamując koła przednie i pojedynczo koła tylne (jeden obwód
doprowadzony jest do koła lewego, drugi do koła prawego). W przypadku
uszkodzenia jednego z obwodów hamulcowych pozostają do dyspozycji hamulce
drugiego obwodu, działające zawsze na 2 koła przednie i na jedno koło
tylne. Wszystkie 4 koła wyposażone są w hamulce tarczowe. Z tarczami
hamulcowymi kół tylnych połączone są bębny, w których pracują szczęki
mechanicznego hamulca ręcznego.
Silnik samochodu Volvo 144 — to znana już jednostka napędowa z rodziny B
18, stosowana w poprzednich modelach samochodów 121, 1800S i 123GT. Odmiana
silnika B18A ma jeden gaźnik, stopień sprężania 8,7 : 1 i moc 75 KM (Volvo
144), natomiast odmiana B18B ma dwa gaźniki, stopień sprężania 10 : 1 i moc
103 KM. Samochód Volvo z silnikiem B18B nosi oznaczenie 144S.
Oprócz 4-biegowej, całkowicie synchronizowanej skrzynki przekładniowej, na
życzenie można otrzymać automatyczną skrzynkę Borg-Warner. Model 144S może
być również wyposażony w skrzynkę biegów z przekładnią przyspieszającą
Laycock.
Wnętrze pojazdu jest obszerne i racjonalnie opracowane. Fotele są bardzo
wygodne, mają wysokie, anatomicznie opracowane oparcia i głębokie poduszki
siedzeń. Oparcia przednich foteli dają się rozkładać, tworząc miejsce do
spania. Kierowcy niskiego wzrostu mają jednak kłopot. Ze względu na
głębokie poduszki siedzeń widoczność do przodu jest zbyt ograniczona. Nie
przewidzieli tego Szwedzi, którzy z reguły odznaczają się wysokim wzrostem.
Samochód jest zwrotny, pomimo znacznych wymiarów zewnętrznych, dobrze się
prowadzi, jest mało czuły na boczny wiatr, nawet przy wysokich szybkościach
jazdy.
Swego rodzaju ciekawostka jest licznik kilometrów. Składa się on z dwóch
części, tej normalnej (sześciocyfrowej!) do wskazania ogólnego przebiegu, i
drugiej części nastawnej (czterocyfrowej), która pokazuje przebieg dzienny
samochodu.
Warto odnotować jeszcze dwie ważne cechy charakterystyczne tego udanego
szwedzkiego samochodu: ogrzewanie wnętrza i zabezpieczenie przed korozją.
Ogrzewanie jest bardzo wydajne. Volvo 144 ma aż dziewięć punktów nawiewu
ciepłego powietrza (3 punkty na szybę przednią, 2 na przednie fotele, 2 na
tylną kanapę i 2 punkty nawiewu na szybę tylną) — nic dziwnego. Szwecja to
kraj ostrych zim. Zabezpieczenie antykorozyjne blach samochodu wyjątkowo
dokładne. Celem zabezpieczenia przed korozją zużywa się 15 kG materiału
antykorozyjnego na jedno nadwozie!
Volvo 144 jest przykładem najaktualniejszych tendencji stylizacyjnych w
budowie nadwozi, sylwetka samochodu jest skromna, bez nadmiernych
upiększeń, lecz elegancka.
Ostatnio wytwórnia wypuściła też 2-drzwiową odmianę Volvo, która otrzymała
oznaczenie „142". Szwecja ma tylko dwie wytwórnie samochodów osobowych
Volvo i SAAB, ale samochody tych marek — to najwyższa jakość tak pod
względem materiałowym, jak i wykonawczym.
Zdzisław Podbielski
Dane techniczne:
Typ nadwozia ..................................... sedan, samonośne
Ilość miejsc ..................................... 5
Ilość drzwi ...................................... 3
Wymiary (dł/szer/wys) ............................ 4640 / 1730 / 1440 mm
Rozstaw kół ...................................... mm
Rozstaw osi ...................................... mm
Masa własna ...................................... 1170 kg
Masa dopuszczalna ................................ kg
Pojemność bagażnika .............................. l (dm3)
Ładowność ........................................ kg
Masa przyczepy bez hamulaca/z hamulcem ........... / kg
Zawieszenie przednie ............................. na wahaczach
poprzecznych, sprężynach śrubowych, amortyzatory teleskopowe, stabilizator
Zawieszenie tylne ................................ oś sztywna, wahacze
podłużne, sprężyny śrubowe, amortyzatory teleskopowe
Prześwit ......................................... mm
Kąt natarcia ..................................... st.
Kąt rampowy ...................................... st.
Kąt zejścia ...................................... st.
Głębokość brodzenia .............................. mm
Hamulce przednie ................................. tarczowe
Hamulce tyle ..................................... tarczwowe, hamulec
ręczny mechaniczny bębnowy na koła tylne
Ogumienie ........................................ 165-15"
Napęd ............................................ na koła tylne
Skrzynia biegów .................................. M4 (synchronizowana)
Przełożenie przekładni głównej ...................
Pojemność silnika ................................ 1778 cm3
Układ/ilość cylindrów ............................ R4
Średnica cyl. x skok tłoka ....................... 84,14 x 80 mm
Typ silnika ...................................... 4-suwowy, chłodzony
cieczą, umieszczony z przodu
Stopień sprężania ................................ 8,7:1
Ilość zaworów/cyl. ...............................
Moc/obr .......................................... 75 KM przy 4700 obr/min
Moment/obr ....................................... Nm przy obr/min
Paliwo ...........................................
Prędkość max ..................................... 150 [Volvo 144S - 165
km/h] km/h
Przyspieszenie (0-100 km/h) ...................... s
Objętość zbiornika paliwa ........................ l (dm3)
Zużycie paliwa ................................... 11-12 l/100km